Page 33 - MHP Kadın Kolları Dergisi Sayı-3

32 MUTLU KADIN HUZURLU TÜRKİYE 33

Dilek Nur ÇOLAK Ülkü Ocakları Eğitim Ve Kültür Vakfı Genel Merkezi çok erkek yazarlar tarafından oluşturulduğu geç- ya’nın ve Doğu Avrupa’nın geniş topraklarına yayıl-
Sosyal Sorumluluk Birimi Eski Yöneticisi
mış olan Türk boylarının toplumsal örgütlenmesi,
miş zamanlardan bugüne dek gözlemlenen bir
gerçek olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu gözleme kadına avantajlı bir durum sağlayan, dikkate değer
dayanarak da yazın dünyasında kadın yazarların derecede faal bir rol atfeden bir takım ilkeleri içer-
EDEBİYATIN GÜZEL VE niceliğinden söz etmek bu bağlamda zor görünen mekteydi. Ana ve eş olarak kadın, erkeklerle eşit
bir olgu haline gelmiştir. Ayrıca edebiyatın malze-
surette aileden sorumlu idiler. Çarşafsız olarak ka-
mesi olan dilin bile ataerkil bir düzen içinde var ol-
dınlar halk toplantılarında hazır bulunuyor ve erkek-
GÖLGELİ YÜZÜ: ması edebiyatın nesneleri olan kadınlar için ayrıca lerle birlikte çeşitli faaliyetlere katılıyorlardı. Hatta
bir sorun teşkil etmiş ve kadınları edebiyatın öznesi
onların yanında harpte savaşıyorlardı. Kadınlar er-
KADIN Türk toplumunda kadın hayatı sosyal, siyasal, din- Dede Korkut Hikâyeleri’nin hepsinde, sarsılmaz bir “
keklerden daha fazla hukukî haklara sahiplerdi.
haline gelmeleri de güçleştirmiştir.
sel ve kültürel faktörlerin etkisi ile yüzyıllar boyunca
karı-koca sevgisi ve sadakati görülür. Bu destan-
ların kadınları da, erkekleri gibi, aynı karakterde ve
önemli değişmelere uğramıştır. Bu değişim kaçı-
aynı derecede kahramandırlar. Yine de kadının ikin-
nılmaz olarak toplumun sanat damarlarından biri
olan edebiyata da yansımış ve kadın konusu, Türk
toplumunun geçirdiği medeniyet ve kültür değişimi
çocuklardan üstün tutulduğu bellidir. Bunda ataer-
kil aile yapısının ve islamın etkisi olsa gerektir.
süreçlerine göre, İslamiyet öncesinde, İslam kültü- ci cins olduğu görülmektedir. Oğlan çocukların kız
rü etkisinde ve Batı uygarlığı etkisinde olmak üzere
Ve alnım açıksa,başım dikse; üç ayrı döneme ilişkin olarak gösterdiği özellikler Eski Türklerde kadının toplumsal rolü ve değeri çok
Dirliğimiz varsa,mutluysam; bağlamında ele alınmıştır. önemli iken, İslamiyet’in kabulüyle yaşanan mede- Kadın, tek başına
Yüzüme gülüyorsa böyle bu şehir, niyet ve kültür değişimi ile tesir ve nüfuzuna maruz büyük mana
Bir beyaz zambak gibi pırıl pırılsa yavrum; 1. İslâmiyet’ten önce ve göçebelik devrinde: Bu kaldıkları ataerkil aile hayatı ve çeşitli ülkelere ya- taşıyan sözdür.
Kadın,er kişilere
Ve yavrumsa her şeyi bana sevdiren bir bir devirde kadın devrinin erkek tipine yaklaşır. Onun pılan fetihler sebebiyle yabancı milletlerle ilişkiler, dünya yoldaşıdır.
Bu mutluluk,bu düzen,bu bitmeyen aydınlık gibi ata biner, ok atar, kılıç kullanır. Hatta düşmanla kadının toplumdaki yeri ve önemini büsbütün de- Kadın, anadır.
savaşır.
ğiştirmiştir. Osmanlı devleti büyük bir imparatorluk
Anasının yüzü suyu hürmetinedir… hâlini alıncaya kadar kadın, erkek nazarında değerli Kadın,insanlığın
nısfıdır. Kadın,-
2. Yerleşik uygarlık ve İslam kültürü çevresine ka- ve saygın bir konuma sahipken giderek doğal ve saygın bir yere
Yavuz Bülent Bakiler tıldıktan sonra: Bu dönemde kadın erkekten daha müşterek hayattan soyutlanmış, evde ve kafes ar- sahiptir.Kadın,
pasiftir. Kadın kahramanlık niteliklerini kaybederek kasında mahsur bırakılmıştır. ailenin kurumu-
Kadın, tek başına büyük mana taşıyan bir aşk ve haz konusu olur. nun yapı taşıdır.
sözdür. Kadın,er kişilere dünya yolda- Edebiyat, malzemesi insan olan ve insana hitap
şıdır. Kadın, anadır. Kadın,insanlığın eden bir sanattır. İnsanda var olan güzellik duygu- 3. Batı uygarlığının etkisi altına girdikten sonra: Bu
nısfıdır. Kadın,saygın bir yere sahiptir. sunu açığa çıkarırken kendi kurgu gerçekliğinden dönemde kadının sosyo-ekonomik ve kültürel hak-
Kadın, ailenin kurumunun yapı taşıdır. hareket eder. Sanatçı, yaşadığı çevreyi gözlemler ları savunulur. Böylece tekrar erkekle eşit bir düze-
Kadın, aile ile toplum arasında köprü ve gözlemlerini yaşadığı tecrübelerle birleştirerek ye gelmesi sağlanır.
vazifesi görür ama maalesef ki kadın; eserlerine yansıtır. Yaşam tecrübesinin ürünü olan
erkek gibi insani bir varlık olduğu hal- edebi eser, ‚okuyucusunda, etkin bir zihinsel tepki İlk olarak İslamiyet’ten önce Türk edebiyatında ka-
de, tarih boyunca çok farklı olarak algı- uyandırır ve farklı cinsiyetler üzerinde değil de farklı dın konusuna ve kadının konumuna bakmak gere-
lanmış ve farklı tartışmaların konusu bireyler üzerinde meydana getirdiği estetik etkiyle kirse; eski Türk topluluklarında kadın, gerek ailenin
olmuştur. Tarih boyunca birçok kültür kalıcılık kazanır. Böylece edebiyat, cinsiyet odaklı üyesi, gerekse toplumun bir bireyi olarak önemli yer
ve gelenekte erkek her zaman özne, olmaktan ziyade bireylerin farklı yaşamlarıyla bü- tutmaktadır. Tarihsel araştırmalara göre törenlerde
Buraya yazı gele- kadın ise ona bağımlı bir varlık yani tünleşerek genişlik kazanır. Aynı zamanda edebi- kadınların en itibarlı yer olan sağ tarafta bulun-
cek Buraya yazı dukları görülmektedir. Bu durum Türk mitolojisine,
gelecek Buraya bir nesne olarak görülmüştür. yat, toplumun kültürünü oluşturmakta ve toplum- destanlara da yansımıştır. Bir yaratılış efsanesinde
“
yazı gelecek Bu- dan bir parça işlevi görmektedir. Bu önemli işlevin
raya yazı gelecek Bireylerin cinsiyetinin belirli bir top- mimarı diyebileceğimiz sanat dalının en önemli ve Ülgen’e evreni yaratma esinini veren kadındır. Ayrı-
Buraya yazı gele- lumda ne ölçüde bir ayrıcalık öğesi gölgeli yüzü de “kadın” olmuştur. Kadın,kadınlık ca bir de Umay adlı kadın tanrı vardır. Göktürk Ya-
cek Buraya yazı olduğu insan türünün doğası ile bilinci ve anlayışı,kadının yaşadığı mağduriyet her zıtlarında Bilge Kağan, anasından “Umay gibi anam
gelecek Buraya ilgili değil, o toplumun kültürel zaman Türk eserlerinde var olmuş ve var olmaya hatun” diye söz eder. Divanü Lûgati’t-Türk‘teki
yazı gelecek Bu- “Umay’a tapınsa oğul bulur” atasözü ise adı geçen
raya yazı gelecek ve tarihî özellikleri ile ilgilidir. Bu devam edecektir. Çünkü edebiyat dünyası bu konu- tanrıçanın Türklerce unutulmadığının kanıtıdır. Des-
Buraya yazı nedenle “belirli bir toplumdaki ları ve durumları geniş kitlelere taşıyan önemli bir
gelecek Buraya kadın ve erkek rolleri arasında- araç konumundadır. tanlarda rastladığımız kadınlar (ana ve eş olarak)
yazı gelecek Bu- ki farklılıkların ve ilgili ayrıntıla- evin koruyucusudur ve Abdülkadir İnan’ın dediği
raya yazı gelecek rın o toplumda var olan değer Edebiyatta cinsiyetin rolü; dönemin siyasi ve top- gibi “Kadın sözüne kulak asmadığı gün kahrama-
Buraya yazı yargıları ve kültür özelliklerin- lumsal yapısıyla oluşmuştur. Edebiyatta, yazın nın ölümüdür.”
gelecek Buraya den kaynaklandığını söyleye- dünyasında kadın imgelerinin ya da gerek erkeklik
yazı gelecek En eski kaynaklara göre, Küçük Asya’nın, Orta As-
bilir.” gerekse de kadınlık kurgularının esas olarak daha