Page 78 - MHP Kadın Kolları Dergisi Sayı-1

78

larının geçmişten günümüze yaşadıklarının yansı- canlı bir dille anlatımı ve görkemli harem betimle-
masını içermektedir. Şair, 1783’te Kırım Hanlığı’nın meleriyle okur kitlesinin büyük ilgisini” çeker .
7
yıkılıp topraklarının Çarlık Rusyasının eline geçme-
siyle başlayan felâketli günlerden, 1917 Ekim İhtilâ- Sonra Alime (Alime Abdennanova), Sabriye (Sabriye
li’nden, II. Dünya Savaşı’ndan sonra 1944’te topye- Erecebova) ve Anife (Anife Bodaninskaya) gibi mü-
kün sürgüne uğramalarının ardından gelişen siyasî him Kırım Tatar şahsiyetlerine göndermeler yaparak
hadiselerden yola çıkarak millî, siyasî ve içtimaî, bir onların meziyetlerine dikkat çeker:
o kadar da evrensel hadiselere sahip bir muhtevayı
okuyucularına sunmaktadır. Şiirlerinde bunları işler- 5. Sizgе nе kеrеk?
ken dönemin panoraması ve gerçekliğini, eleştirel 6. Аlimе fidаiyligimi.
bir perspektiften yansıtmaktadır. Eserlerinde, tarihî 7. Sаbriye kеdаylıgımı,
karakterlere ve hadiselere atıflarda bulunarak oku- 8. Аnifе cеsürligimi,
yucuların merak kapısını aralamayı amaç edinen 9. Аy, künеş tеsirligimi?
1996’da şair, yaşanan iyi veya kötü her durumu halkın bilinç- 10. Аlıñız bizim qızlаrdаn!
“Tüşünce” adlı lenmesinde araç olarak kullanmaktır.
şiir kitabını Burada Alime’nin fedailiği ile Alime Abdennano-
çıkaran şair, aynı Şakir Selim, hanımlara ve kızlara şiirlerinde özel bir va’ya telmihte bulunulmuş onun hayatı okuyucuya
yıl Ankara’da yer ayırmaktadır. Şairin vatanı Kırım’a dönmeden hatırlatılmak istenmiştir. 2. Dünya Savaşında SSCB
“Kutlu Doğum önce kaleme aldığı şiirler arasında hanımlar için tarafında casusluk faaliyetleri gerçekleştirmiş olan
Haftası” bariz bir şekilde duygu ve düşüncelerini yansıttığı Alime Abdennanova, Kuzey Kafkasya istihbarat
münasebetiyle
düzenlenen şiir “Sevgi Alevi” kitabındaki “Sizge Ne Kerek?” ve “Uya- grubunda ve Sahil Ordusunda görev almış, Cer-
yarışmasında nuv” kitabındaki “Qadınlarğa” adlı şiirleri göstermek may-Kaşıksk yeraltı örgütün üyesiyken telsizci La-
birinci olur. Yine mümkündür. risa Gulyaçenko’nın ihaneti yüzünden grubun tüm
aynı yıl Kıbrıs’ta üyeleri tutuklanmış, 5 Nisan 1944’te Akmescit civa-
8
ve Ankara’da “Sevgi Alevi” kitabındaki “Sizge Ne Kerek?” şiirinde rında vahşiyce öldürülmüştür .
düzenlenen açıktan açığa Kırım Tatar hanımları tabirini kullan-
“Türk Dünyası mamakla beraber şiirin içinde yer verdiği telmihler- “Sabriye kedaylığı” ile de okuyucuya “Sabriye Ere-
Şairleri le Kırım Tatar kızlarını-hanımlarını işaret eden şair cepova” telmihi yapılmıştır. Sabriye Erecepova, 12
Şöleni”nde Arif çeşitli milletlerin kızlarında bulunan hususiyetlerin Temmuz 1912 tarihinde Bahçesaray’da, öğretmen
Nihat Asya bizim kızlarımızda, Kırım Tatar kızlarında, var ol- olan Kerim Cemilev’in ailesinde dünyaya gelmiş,
Ödülü’nü kazanır. 1926 yılında Akmescit’te okula başlamış, 1939 yılın-
duğunu meşhur Kırım Tatar hanımlarına atıflarla da Moskova’da 1. SSCB Şarkı ve Oyun Yarışması’na
okuyucuya sunmaktadır. Şair önce “denizin ma- katılarak “Yetenekli Genç Türkücü” ödülünü kazan-
viliğini, dağların mağrurluğunu, çöllerin genişliğini mış bir sanatçıdır. 1940 yılında Kırım Özerk Sovyet
alın bizim kızlardan” diye bir girizgâhla Kırım Tatar Cumhuriyeti Halk Sanatçısı unvanını alan Erece-
kızlarının meziyetlerini tabiat unsurlarıyla benzeşti- pova, 2. Dünya Savaşı başladıktan sonra askerlere
rir. Sonra Puşkin’in meşhur “bahçisarayskiy fontan” konser vermek için kurulan topluluğa dâhil edilmiş-
(Bahçesaray Çeşmesi) şiirindeki karakterlere gön- tir. Kırım Tatar halkının 18 Mayıs 1944’te topyekûn
dermeler karşımıza çıkmaktadır. Kırım’dan sürgünü sırasında Erecepova’nın kocası
ve oğlu Özbekistan’a sürgün edilmiş; Erecepova,
1940’lı yılların sonunda kocası ve oğlunun yanına
1. Sizgе nе kеrеk? Özbekistan’a gelmiştir. Kırım Tatar sanatçısı, 15
2. Mаriya incеligimi, Eylül 1950 yılında tutuklanmış ve savaş sırasında
3. Ya gürci küncüligimi,* düşman ülkede (Romanya) bulunmak suçundan
4. Аzеrniñ tаtlı sözümi, dolayı 25 yıl hapis cezasına çarptırılmıştır. Erecepo-
5. Ruslаrnıñ аçıq yüzümi? va, hakkındaki dava iptal edildikten sonra, 12 Mart
6. Аlıñız bizim qızlаrdаn! 1956’da serbest bırakılmış ve 18 Aralık 1967’de ise
sabıkası silinmiştir. 1964 yılında Özbekistan Sovyet
“Puşkin’in romantik döneminin en önemli poema- Sosyalist Cumhuriyeti Halk Sanatçısı unvanını alan
sı olan “Bahçesaray Çeşmesi”, Kırım Hanı Kerim Sabriye Erecepova, 1977 yazında Taşkent’te hayatı-
9
Giray’ın (Kırım Geray’ın olması gerekir) bir baskın nı kaybetmiştir .
sırasında Polonyalı kontes Mariya’yı babasının şa-
tosundan kaçırması, haremindeki Gürcü eşlerinden Şiirde “Аnifе cеsürligimi” telmihiyle de okuyucu-
Zarema’nın Mariya’yı kıskanmasıyla gelişen olaylar, nun hafizasına Kırım Tatarları için çok önemli olan
lirizmi, dramatik konusu, Kırım’ın doğasının renkli ve 1917 Kırım Milli Demokratik Cumhuriyeti dönemi