Page 20 - MHP Kadın Kolları Dergisi Sayı-1

20

yeri geldiğinde savaşmak onların, savaşçı-alp ka- değerlendirmiş, Orta Asya kökenli geleneklerin örf
dınların işiydi. Bulundukları tekke ve zaviyelerde belli ve adetlerin canlandırıldığı Büyük Selçuklu Seramik-
bir düzen içerisinde sohbet ve sema toplantılarına leri aracılığıyla Türk toplum hayatında kadına verilen
katılıyor, kadın ve erkek bir arada olmaları yüzünden önemi eserler üzerinden ifade etmiştir (Foto.:4,5).
eleştirildikleri de oluyordu. Bu doğrultudaki sözlere Selçuklu seramiklerinde kadın ve erkek figürleri-
Fatma Bacı’nın babası Evhadüddin Kirmani’nin ce- ne gerçek hayattaki konumları gibi eşit olarak yer
vabı “Ben insanla oturup kalkıyorum, kadın ve erkek verildiği, Orta Asya Türk sanatında var olan biçim,
ayrımı sizin seçiminiz, kadınlarla bir arada olduğum duruş ve motif özelliklerinin devamı şeklinde görül-
aklımdan bile geçmiyor” olmuştur. Daha sonraki düğü, çoğu zaman hangi figürün kadın ya da erkek
dönemlerde sosyal alandaki varlıkları daraldığından olduğunun küçük detaylarda kendini gösterdiği an-
Anadolu Bacıları savaşçı kimliklerini bir tarafa bıra- latılmıştır. Genellikle bağdaş kurmuş figürler yüzleri
karak, üstlendikleri çoğu görevleri terk etmek duru- birbirine dönük sohbet eder şekilde, müzik ya da aşk
munda kalacaklar, Türk El Sanatlarındaki birikimleri- sahnesi içerisinde ya da bir av esnasında bir at üze-
ni ise büyük ölçüde devam ettireceklerdir. rinde kadın figürleri eşleri ile veya arkadaş grupları
içinde cinsiyet ayrımı yapılmadan bazen de tek başı-
na yer almaktadır (Foto.:6,7,8). Doç. Dr. Başak Burcu

Foto.4 Selçuklu Dönemi Seramik, Kadın ve Çocuğu

Bir taraftan, evrensel olmakla birlikte yaşanılan her
dönem için üretilen sanat eserlerinde inancı ile kül-
türü ile bir milletin ve içinde yaşadığı milletin tem-
Batı dünyası silcisi olarak da sanatçının hayata bakışı bulunur.
için karanlık Prof.Dr. Gönül Öney de bu açıdan ele aldığı “Tarih-
Ortaçağ’da ten Yansımalar Büyük Selçuklu Seramiklerinde Ka-
Türkler, kadın ya dın” makalesinde tarihî bilgilerin, belgelerin ışığında
da erkek, sadece dönemin seramiklerine yansıyan kadın figürlerini
savaşlarda Foto.7,8,9,10 Selçuklu Dönemi Seramik Kap.
güçleri ile değil Tekin ise aynı anlatım yolu ile “Selçuklu Kültüründe
müzik, edebiyat Kadının Konumu; Sanat Eserlerinden Hareketle Kar-
ve görsel sanat
alanlarında şılaştırmalı Bir Değerlendirme” başlıklı makalesinde
ince zevkleri ve aynı şekilde Selçuklu kültürünün kadını nasıl algıla-
yaratıcılıkları dığını anlatmaktadır. Aslında bu makalede de anne,
ile meydana eş, kardeş ve kız çocuk olarak Türk kadının Türk top-
getirdikleri lumundaki değeri heykel, seramik eserler üzerindeki
eserleri ile izdüşümü ile görselliğe dönüşmektedir (Foto.:9,10).
de aydınlığı
yaşamışlardır. Türkler kılıçla, ok ve yayla savaşarak fethettikle-
ri Anadolu’yu farklı inançlara mensup, farklı dillere
sahip insanları hoşgörü ile kucaklayarak, kaynağı
Orta Asya olan Türk kültürü ile imar etmiş, vatanlaş-
tırmıştır. 11.yüzyıldan itibaren Batı dünyasında da
Foto.5 Selçuklu Dönemi ,”Varka ile Gülşah” isimli El Yazma Kitap’tan Sayfa