Page 103 - MHP Kadın Kolları Dergisi Sayı-1

MUTLU KADIN MUTLU TÜRKİYE 103

da, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında çalıştırılmaz (Kadın İşçilerin Gece Postalarında Ça-
ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle lıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik).
doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz. Aynı
veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha 1475 sayılı İş Kanunu’nda her yaştaki kadınların
düşük ücret kararlaştırılamaz. İşçinin cinsiyeti ne- gece çalışması esas itibariyle yasaklanmış iken,
deniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanması, 4857 sayılı İş Kanunu’nda 18 yaşını doldurmuş ka-
daha düşük bir ücretin uygulanmasını haklı kılmaz. dın işçilerin gece postalarında çalıştırılmaları sağlık
İş ilişkisinde veya sona ermesinde yukarıdaki fıkra raporuna bağlanmış ve Sosyal Güvenlik Bakanlı-
hükümlerine aykırı davranıldığında işçi, dört aya ka- ğı tarafından hazırlanan yönetmelikle kadın-erkek
dar ücreti tutarındaki uygun bir tazminattan başka eşitliğine yönelik yeni bir düzenleme yapılmıştır
yoksun bırakıldığı haklarını da talep edebilir. 2821
sayılı Sendikalar Kanunu’nun 31 inci maddesi hü- 3-Analık Halinde Çalışma ve Süt İzni
kümleri saklıdır.” hükmünü amirdir.
Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan
Yukarıda görüleceği üzere 4857 sayılı İş Kanunu’nun sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı hafta-
5. maddesi, sadece biyolojik ve işin niteliğine ilişkin lık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebe-
sebepler zorunlu kılmadıkça cinsiyet ayrımı yapıl- lik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz
masını kesinlikle yasaklamıştır. Kadınlara da erkek haftalık süreye iki hafta daha eklenir. Ancak, sağlık
işçilere tanınan haklar tanınmıştır. Ayrıca kadın iş- durumu uygun olduğu takdirde ve hekimin onayı ile
çilerin fizyolojik yapılarına uygun işlerde çalışmaları kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya ka-
ve analık görevlerini kolay şekilde yerine getirmeleri dar iş yerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin
için uygun çalışma şartlarının oluşturulmasına iliş- çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir.
kin düzenlemeler yapılmıştır.
Yukarıda öngörülen süreler işçinin sağlık durumu-
4857 sayılı İş Kanunu’nun 18/d. maddesi de işvere- na ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve son-
nin ırk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile yükümlülük- ra gerekirse artırılabilir. Bu süreler hekim raporu ile
leri, hamilelik, doğum, din, siyasi görüş ve benzeri belirtilir. Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik
sebeplerden dolayı işçinin belirsiz süreli iş sözleş- kontroller için ücretli izin verilir. Hekim raporu ile ge-
mesini feshedemeyeceğini belirtmektedir. rekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına
uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde işçinin
2-Gece Çalışma Yasağı ücretinde bir indirim yapılmaz. İsteği halinde kadın
işçiye, on altı haftalık sürenin tamamlanmasından
Sanayiye ait işlerde on sekiz yaşını doldurmuş ka- veya çoğul gebelik halinde on sekiz haftalık süreden
dın işçilerin gece postalarında çalıştırılmasına ilişkin sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu süre, yıl-
usul ve esaslar Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak lık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından bir Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını em- Beklenen doğum
yönetmelikle düzenlenmiştir. zirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni tarihinden sekiz
verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bö- hafta öncesine
Kadın işçilerin gece çalışması sağlık raporuna bağ- lünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre kadar sağlık
lanmış ve 7,5 saatten fazla gece çalışmaları yasak- günlük çalışma süresinden sayılır. 4857 sayılı İş durumunun
çalışmaya
lanmıştır. İşverenler gece postalarında çalıştırdığı Kanunu’nun 18/e maddesi uyarınca işveren, işçinin uygun olduğunu
kadın işçileri araçlarla ikametgâhlarına en yakın belirsiz süreli iş sözleşmesini, analık halinde kadın tabip raporuyla
yerlerden işyerine getirip götürmekle yükümlü tu- işçinin çalıştırılmasının yasak olduğu sürelerde işe belgeleyen
tulmuştur. Kadın işçinin kocası da işin postalar ha- gelmeyen kadın işçinin iş sözleşmesini feshede- kadın memur,
linde yürütüldüğü aynı veya ayrı işyerinde çalışıyor mez. isteği hâlinde
ise, kadın işçinin isteği üzerine, gece çalıştırılması, doğumdan
kocasının çalıştığı gece postasına rastlamayacak Türkiye, Avrupa Birliği (AB) üyelik müzakerele- önceki üç
şekilde düzenlenmelidir. Aynı işyerinde karı kocanın ri sürecinde, iş hayatı ile ilgili uyum yasalarını üye haftaya kadar
aynı gece postasında çalışma istekleri, işverence, ülkelerin uygulamaları paralelinde düzenlemiştir. kurumunda
olanaklar oranında karşılanır. Kadın işçiler gebe ol- Böylece 1475 sayılı kanunda kadın işçilere verilen çalışabilir.
duklarının doktor raporuyla tespitinden itibaren do- doğumdan önce ve doğumdan sonra olmak üzere
ğuma kadar, emziren kadınlar ise doğum tarihinden toplam 12 haftalık doğum izni süresi, 4857 sayılı İş
başlamak üzere altı ay süreyle gece postalarında Kanunu’nda 16 haftaya, çoğul gebelik halinde ise 18