Page 70 - MHP Kadın Kolları Dergisi Sayı-1

70

da toplumdan topluma ve gelişmişlik düzeylerine gamber eşi olmalarından mütevellit daha dikkatli
göre değişebildiğine şahit olunabilmektedir. olmaları istenmiştir.

Kadınların sosyal hayat içerisinde bulunması ve Bu ayetten hareketle, kadının sosyal hayattan so-
hatta yöneticilik yapması hakkında problemli gö- yutlanıp ev hapsine sokulması tamamen gelene-
rüşler ve bilinçsizce yorumlar yapılmaktadır. Seba ğin ve zihniyetinin ürünüdür. Peygamber hanım-
melikesi Belkıs Kur’an’da geçmekte ve ilgili kıssada larından başka diğer Müslüman kadınlara yasak
onun yöneticiliği hakkında hiçbir olumsuz yorum olan tek benzeri durum, yabancı erkekle uzun süre
yapılmamaktadır. İslam tarihinden örnekler vere- tenha bir yerde yalnız kalmak anlamına gelen “hal-
32
cek olursak; bilindiği üzere Hz. Aişe, riyaset konu- vet”tir. Harama yakın mekruh olan halvet mesele-
sunda Hz. Ali’nin karşısına çıktığında halkı yöneten, sinin ise kadının toplumsal hayatta sorumlu bir
yönlendiren ve onlara hitap edip insanları davasına kişilik kazanmasıyla ve sosyal hayata katılımıyla
katılması için bizzat davet eden bir liderdi. Aynı şe- direkt bir alakası yoktur. 38
kilde Ümmü Atiyye adlı bir kadının da peygamberi-
mizle birlikte yaklaşık yedi savaşa katılıp bu savaş- Kur’an’da geçen poligami yani dört kadına kadar
larda hemşirelik görevini ifa ettiği kaynaklarda da evliliğe ruhsat verilmesi yorumu tedrici olarak
zikredilmiştir. 33 okunmalıdır. Bu sınırın konmasında nihai amaç
poligamiyi ilga etmek ve tek eşliliğin tesisini sağla-
Reşid Rıza, Hz. Peygamber’in erkeklerden olduğu maktır. Nitekim ayette de buna dikkat çekilmekte
39
gibi kadınlardan da biat almasını öngören Kur›an ve ilga edilebilirliğinin toplumsal hafızada oturun-
ayetinin aktif görev alabileceklerine işaret ettiği- caya kadar bu hükmün olması gerektiği çıkarılabil-
34
ni de belirtmektedir ve Buhari hadisi olan Ümmü mektedir.
Hani’nin erkeği himayesi altına aldığını bildirdiği
ve peygamberin de bunu kabul ettiği örneğini ve- “S. Emir Ali, İslam›a göre tek evliliğin esas oldu-
rir. Rıza’ya göre bir tek bu örnek üzerinden gidildiği ğunu kabul etmekte ve buna delil olarak Mu’te-
takdirde bile, himayenin tamamen siyasi bir faali- zile mezhebinin, adalet şartına dayanarak kabul
yet olması hasebiyle kadının toplumsal işlerle ala- ettiği bir hükmünü vermektedir. Mu’tezile’ye göre
kadar olmasına İslam’ın asla müdahale etmediğini şeriat nazarında evli bir erkeğin başka bir kadınla
bu anekdot göstermeye yeterlidir. 35 evlenmesi haramdır. Evlilik erkekle kadın arasında
ihtiyari bir akitten ibarettir. Evliliğin bu özelliği, tek
Kadını eve hapseden, fırına ekmek almasına bile evliliği öngören şer›i bir şarttır.” 40
müsaade edilmeyen, ev dışındaki hayattan tama-
men dışlayan zihniyetin referans olarak gösterdiği Vahiy, geldiği dönemin hal diline ve toplumun ge-
Fıkıhçıların ayete baktığımızda ise ayetin bütüncül olarak de- nel zihnine hitap etme amacıyla bazı alışkanlıkları
hükümlerinin ğerlendirilmediği hemen göze çarpmaktadır: ve adetleri aşama aşama sonlandırmaktadır. Kö-
dönemin lelik dinde sevilmemekte, kötü gösterilmekte, her
şartlarına, “Ey Peygamber’in hanımları! Sizler herhangi bir ka- fırsatta herhangi bir yaptırım konusu çıkınca köle
kültürüne ve dın gibi değilsiniz. Eğer (Allah ‘tan) sakınıyorsanız azat etmek teşvik edilmekteydi. Böylece kölelik
seviyesine göre edalı konuşmayın. Sonra kalbinde hastalık bulunan tarih içerisinde azala azala hayattan çekilmiştir.
olduğu asla kimse ümide kapılır. Daima ciddi ve ağırbaşlı söz Bu stratejinin varacağı nihai amaç, Kur’an’dan ve
unutulmamalı; söyleyin. Evlerinizde oturun, cahiliyyede olduğu peygamberin sünnetinden çok kolay bir şekilde an-
birincil kaynak 36
olan ayet hiç bir gibi açılıp saçılmayın.” laşılabilmektedir. Poligami konusu da böyledir, ha-
şekilde devre dışı keza adalet şartını tek başına dikkate alsak bile bu
bırakılmamalıdır! “Peygamberin hanımlarından bir şey istediğiniz husus Kur’an’dan çıkarılabilir. Konu, «çok isteseniz
Vahiyden üste zaman perde arkasından isteyin. Bu hem sizin de kadınlar arasında adaleti temin etmeğe güç
hiçbir söz olmaz, kalpleriniz hem de onların kalpleri için daha temiz yetiremezsiniz.» ayeti ile birlikte değerlendirilme-
41
olamaz! bir davranıştır.” lidir.
37
Bu ayet, içeriği görüldüğü üzere peygamber ha- Bir fert veya bir toplumun başlangıçta mutlak iyi
nımlarına hitaben inmiştir. Elbette onlar örnek ve hayır gördüğü gelenek, zaman geçtikçe, sos-
alınmalıdır lakin Allah onları diğer kadınlardan yal durumlar değiştikçe, fikirler geliştikçe mahza
ayırdığını vurgulamakla onlara ekstra bir görev ve şer olarak görülebilir. Adet ve gelenekler, çağın
sorumluluk yüklemiş, hal ve hareketlerinde pey- şartlarına ve sosyal durumlara göre iyi veya kötü